مقدمه
بازار مسکن ایران پر از خانه‌های نوسازی است که با ظاهر زیبا و متریال گران عرضه می‌شوند، اما به‌محض ورود، یک مشکل بزرگ خود را نشان می‌دهد:
ایرادهای جدی در پلان.
ایرادهایی که نه با کابینت جدید حل می‌شود، نه با پارکت، نه با کناف.
در پلانوکد بارها دیده‌ایم که خانه‌های نو، ایرادهایی دارند که حتی در خانه‌های ۳۰ ساله پیدا نمی‌شود.
چرا؟
ریشه این ایرادها چیست؟
و چرا ۷۰٪ آن‌ها تکراری‌اند؟
این مقاله پاسخ می‌دهد.
۱) سرعت ساخت بالا = دقت پایین
سازندگان امروز مجبورند سریع بسازند.
سرعت بالا یعنی:
فرصت کم برای بازبینی نقشه
تصمیم‌گیری سریع در شهرداری
کمبود زمان برای اصلاحات
فشار اقتصادی
وقتی زمان کم است، اولین چیزی که قربانی می‌شود:
پلان.
۲) تیپ‌سازی بدون توجه به رفتار خانواده‌ها
بیشتر ساختمان‌ها با نقشه تکراری یک طراح ساخته می‌شوند.
در تیپ‌سازی:
مسیرها برای همه یکسان فرض می‌شود
سبک زندگی نادیده گرفته می‌شود
حریم قاطی می‌شود
نورگیری قربانی می‌شود
چیدمان تقریباً غیرممکن می‌شود
تیپ‌سازی = راحتی سازنده، نه کیفیت زندگی خریدار.
۳) معمار در پروژه نیست؛ «مجری» تصمیم می‌گیرد
در بسیاری از پروژه‌ها، بعد از گرفتن جواز:
طراح کنار می‌رود
کارفرما و مجری تصمیم می‌گیرند
هر تغییر کوچک یک ایراد بزرگ ایجاد می‌کند
نتیجه:
پلان طراحی‌شده تبدیل به یک پلان اجراشده اشتباه می‌شود.
۴) تمرکز بر متریال به‌جای پلان
بازار امروز به‌اشتباه فکر می‌کند:
«هرچه کابینت زیباتر باشد، خانه بهتر است.»
«هرچه درب و دیوار لاکچری‌تر، کیفیت بیشتر.»
اما حقیقت این است:
✔ ۹۰٪ کیفیت زندگی از پلان می‌آید
✔ نه از متریال
✔ نه از ظواهر
✔ نه از دکور
خانه زیبا با پلان بد =
خانه‌ای که به‌مرور به زندان تبدیل می‌شود.
۵) سرویس‌های بدجا؛ یک فاجعه تکراری
در پلانوکد ۳ مشکل رایج دیده‌ایم:
- سرویس در دید مستقیم
- سرویس کنار آشپزخانه
- سرویس وسط نشیمن
این سه ایراد، ۴۰٪ نارضایتی کاربران را ایجاد می‌کند.
۶) نورگیری اشتباه
چرا نورگیری بدتر شده؟
تراکم بیشتر
ساختمان‌های چسبیده
طراحی بدون شبیه‌سازی نور
پنجره‌های اشتباه
اتاق‌هایی که نور واقعی ندارند
بدترین حالت:
اتاق خواب بدون نور یا با نور آزاردهنده.
۷) مسیر حرکت اشتباه
۷۰٪ خطاهای پلان‌های امروزی مربوط به:
برخورد مسیر خانواده و مهمان
مسیرهای طولانی
پیچ‌های بی‌معنی
مسیرهایی که چیدمان را نابود می‌کنند
سیرکولاسیون = قلب پلان است.
و متأسفانه در بیشتر خانه‌ها خراب است.
۸) فضاهای پرت
چیزی که پلانوکد همیشه می‌بیند:
راهروهای بی‌دلیل
گوشه‌های قناس
فضاهای نیمه‌کاربردی که نه اتاق می‌شوند نه نشیمن
خانه ۹۰ متری = استفاده مفید ۷۰ متر!
۹) عدم مشاوره گرفتن قبل از اجرا
بزرگ‌ترین اشتباه سازندگان:
«فکر می‌کنند پلان خوب است.»
اما:
✔ ۱۵ دقیقه بازبینی، ۱۵۰ میلیون تومان خطا را مشخص می‌کند.
✔ جابه‌جایی یک در، کل فضا را نجات می‌دهد.
✔ اصلاح یک دیوار، نورگیری را ۲ برابر می‌کند.
نقش پلانوکد
پلانوکد کاری می‌کند که هیچ‌کس انجام نمی‌دهد:
✔ نقشه را فنی + انسانی بررسی می‌کند
✔ نقاط تنش را شناسایی می‌کند
✔ نسخه اصلاحی می‌دهد
✔ قبل از ساخت، زندگی واقعی را پیش‌بینی می‌کند
✔ از هدر رفت هزینه جلوگیری می‌کند
پلانوکد = مشاور نقشه قبل از اشتباه‌های پرهزینه.
جمع‌بندی
۷۰٪ خانه‌های تازه‌ساز ایران ایراد دارند چون:
سرعت ساخت بالاست
تیپ‌سازی بدون رفتار است
تمرکز روی متریال است نه پلان
نورگیری نادیده گرفته می‌شود
مسیرها اشتباه طراحی می‌شوند
تحلیل انسانی وجود ندارد
پلانوکد به این چرخه پایان می‌دهد.
